De huidige pandemie heeft ons dagelijks leven grondig beïnvloed, meer bepaald door de maatregelen die genomen werden zoals de beperking van bewegingsvrijheid of het stilleggen van het uitgaansleven.
Op emotioneel vlak hebben de maatregelen geleid tot gevoelens van stress, eenzaamheid of verveling. Net als iedereen hebben ook mensen die drugs gebruiken de gevolgen van de maatregelen ervaren.
Sinds de eerste lockdown volgt het programma drugs van Sciensano de evolutie van het druggebruik en de drugsmarkt met de bedoeling de impact en de eventuele gevolgen op langere termijn te bestuderen.
Ben je ouder dan 18 jaar, woon je in België en heb je in 2020 minstens 1 keer drugs gebruikt? Neem dan deel aan de nieuwe anonieme enquête Drugs&COVID-19.
Een gevarieerde impact op het gebruik
De pandemie en de daarmee gepaard gaande maatregelen hebben een gevarieerde impact gehad op het druggebruik, afhankelijk van de gebruikte substantie en het profiel van de gebruiker.
"Het stopzetten van het nachtleven heeft vooral invloed gehad op het gebruik van drugs in het uitgaansmilieu, terwijl het druggebruik dan weer om andere redenen tijdens de lockdown wel is toegenomen" legt Els Plettinckx, wetenschapper bij Sciensano, uit.
Uit de studie blijkt dat:
De gebruikte hoeveelheid marihuana is toegenomen tijdens de eerste lockdown in vergelijking met de situatie voordien, om zes maanden later opnieuw hetzelfde niveau te bereiken als bij het begin van het jaar.
De gebruikte hoeveelheid cocaïne en amfetamine in poedervorm zijn gevoelig afgenomen tijdens de eerste lockdown maar blijken zes maanden later een niveau te bereiken dat de situatie voor de eerste lockdown overstijgt.
De gebruikte hoeveelheid ecstasypillen is sterk afgenomen tijdens de eerste lockdown en is de rest van het jaar op hetzelfde — eerder lage — niveau gebleven.
"Er bestaat een verschil tussen de frequente en niet-frequente gebruikers. Die laatste hebben hun gebruik tijdens de eerste lockdown verminderd terwijl het gebruik van de frequente gebruikers is toegenomen," legt Els Plettinckx uit.
"Toch zien we dat enkele maanden later de frequentie van gebruik opnieuw is zoals vóór de pandemie."
Een stabiele drugsmarkt
De drugsmarkt heeft zich aan de omstandigheden aangepast, aangezien we vaststellen dat alle drugs tijdens de hele crisis altijd beschikbaar zijn gebleven. "Gebruikers hebben grotere hoeveelheden gekocht dan voordien, misschien omdat de gelegenheid zich ertoe leende of mogelijk ook omdat ze een stock wilden aanleggen" zegt Els Plettinckx.
Voor marihuana, cocaïne en amfetamines in poedervorm noteren we een toename van de gemiddelde gekochte hoeveelheid sinds de eerste lockdown van respectievelijk 13%, 15% en 52%. Voor ecstasypillen is de gekochte hoeveelheid gedurende dezelfde periode met meer dan 30% afgenomen.
Reguliere dealers zijn en blijven de belangrijkste bron van bevoorrading in België. De aankoop van drugs via het internet of het darkweb is niet gevoelig gestegen, wat zou kunnen verwacht worden gezien de opgelegde beperkingen in bewegingsvrijheid.
Het aantal respondenten dat aangeeft dat ze hun marihuana zelf kweken is daarentegen sterk toegenomen in de 6 maanden na het begin van de eerste lockdown. Dit kan gezien worden als een manier om voor eigen gebruik minder afhankelijk te zijn van de markt.
Het rapport Drugs & COVID-19 is online beschikbaar
Het onderzoek loopt nog steeds door. Momenteel kan je opnieuw deelnemen en zo de onderzoekers helpen om de situatie één jaar na de uitbraak van de pandemie beter te begrijpen.
Indien u in België woont, ouder bent dan 18 en in 2020 (minstens 1 keer) drugs heeft gebruikt, aarzel dan niet om deel te nemen aan de volgende online enquête.'
